Skip to main content

Ήθη & Έθιμα

Ήθη & Έθιμα του Μονιάτη

Στον Μονιάτη αρκετά ήθη και έθιμα επιβιώνουν ακόμη και σήμερα. Πιο κάτω παρατίθενται μερικά από τα έθιμα που δυστυχώς έχουν εγκαταλειφθεί, όπως το σφάξιμο του χοίρου, οι Σήκωσες, το γεύμα της Λαμπράς και το πανηγύρι της Σαϊττιώτισσας.
– Το σφάξιμο του χοίρου
– Οι Σήκωσες
– Το γεύμα της Λαμπράς
– Το πανηγύρι της Σαϊττιώτισσας

Το σφάξιμο του χοίρου

Παλιά, όλες ανεξάρτητα οι οικογένειες έκτρεφαν ένα χοίρο, τον οποίον έσφαζαν τα Χριστούγεννα για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε κρέας κατά τους χειμερινούς μήνες. Έκαναν τα λουκάνικα, τη λούντζα, την ποσιρτή (τα λεγόμενα καπνιστά) και τα κουμνιαστά, που ήταν κρέας ελαφρά τηγανισμένο και τοποθετημένο μέσα στο διαλυμένο λίπος του χοίρου για να διατηρείται και να τρώγεται κατά τουε χειμερινούς μήνες. Το έθιμο αυτό εγκαταλείφθηκε, διότι σήμερα υπάρχει άφθονο κρέας στην αγορά. Επίσης, για υγειονομικούς λόγους, έχει απαγορευτεί η εκτροφή χοίρων σε κατοικημένες περιοχές.

Οι σήκωσες

Οι σήκωσες γίνονταν τις δύο Κυριακές πριν αρχίσουν οι νηστείες του Πάσχα. Η πρώτη Κυριακή ήταν της Απόκρεω και η δεύτερη της Τυροφάγου. Τα βράδια των δύο αυτών Κυριακών μαζεύονταν όλοι οι στενοί συγγενείς και φίλοι σε ένα σπίτι. Εκεί η κάθε οικογένεια έφερνε και τα φαγητά της και ακολουθούσε φαγοπότι μέχρι πρωίας. Οι μέρες αυτές, μαζί με τις μέρες της Λαμπράς, των Χριστουγέννων και των διάφορων κοινωνικών εκδηλώσεων, (βαπτίσεις, αρραβώνες, γάμοι, πανηγύρια και προσκυνήματα) ήταν οι πιο ευχάριστες για τον κόσμο του χωριού, διότι ένιωθε κάποια ξεγνοιασιά και ξεκούραση από τον καθημερινό κόπο της ζωής.

Το γεύμα της Λαμπράς

Δυστυχώς και το έθιμο αυτό εγκαταλείφθηκε τα τελευταία 60 και πλέον χρόνια. Το γεύμα αυτό, που λεγόταν και γεύμα της αγάπης, γινόταν στην αυλή της εκκλησίας μετά που τελείωνε η λειτουργία της Ανάστασης. Όλες οι οικογένειες έπαιρναν μαζί τους τις πατροπαράδοτες φλαούνες, τα κόκκινα αυγά και άλλα φαγητά που με αγάπη συνέτρωγαν, και μετά διασκέδαζαν με διαφορά πατροπαράδοτα παιγνίδια, όπως ήταν τα τράππηδια, το μονοπάτι, τα σκατούλλικα, ο ζύζιρος και άλλα.

Το πανηγύρι της Σαιττιώτισσας

Το πανηγύρι αυτό γινόταν την Παρασκευή μετά τη Λαμπρά στο προαύλιο και στους γύρω αγρούς των ερειπίων της εκκλησίας της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής στον Σαΐττα. Αφού τελείωνε η λειτουργία, όλες οι οικογένειες του χωριού και άλλες από γειτονικά χωριά έκαναν την παραδοσιακή σούβλα πάνω σε ξύλινες σούβλες και ακολουθούσε γλέντι. Δυστηχώς και το πανηγύρι αυτό έπαυσε να γίνεται.

Το σφάξιμο του χοίρου

Παλιά, όλες ανεξάρτητα οι οικογένειες έκτρεφαν ένα χοίρο, τον οποίον έσφαζαν τα Χριστούγεννα για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε κρέας κατά τους χειμερινούς μήνες. Έκαναν τα λουκάνικα, τη λούντζα, την ποσιρτή (τα λεγόμενα καπνιστά) και τα κουμνιαστά, που ήταν κρέας ελαφρά τηγανισμένο και τοποθετημένο μέσα στο διαλυμένο λίπος του χοίρου για να διατηρείται και να τρώγεται κατά τουε χειμερινούς μήνες. Το έθιμο αυτό εγκαταλείφθηκε, διότι σήμερα υπάρχει άφθονο κρέας στην αγορά. Επίσης, για υγειονομικούς λόγους, έχει απαγορευτεί η εκτροφή χοίρων σε κατοικημένες περιοχές.

Οι σήκωσες

Οι σήκωσες γίνονταν τις δύο Κυριακές πριν αρχίσουν οι νηστείες του Πάσχα. Η πρώτη Κυριακή ήταν της Απόκρεω και η δεύτερη της Τυροφάγου. Τα βράδια των δύο αυτών Κυριακών μαζεύονταν όλοι οι στενοί συγγενείς και φίλοι σε ένα σπίτι. Εκεί η κάθε οικογένεια έφερνε και τα φαγητά της και ακολουθούσε φαγοπότι μέχρι πρωίας. Οι μέρες αυτές, μαζί με τις μέρες της Λαμπράς, των Χριστουγέννων και των διάφορων κοινωνικών εκδηλώσεων, (βαπτίσεις, αρραβώνες, γάμοι, πανηγύρια και προσκυνήματα) ήταν οι πιο ευχάριστες για τον κόσμο του χωριού, διότι ένιωθε κάποια ξεγνοιασιά και ξεκούραση από τον καθημερινό κόπο της ζωής.

Το γεύμα της Λαμπράς

Δυστυχώς και το έθιμο αυτό εγκαταλείφθηκε τα τελευταία 60 και πλέον χρόνια. Το γεύμα αυτό, που λεγόταν και γεύμα της αγάπης, γινόταν στην αυλή της εκκλησίας μετά που τελείωνε η λειτουργία της Ανάστασης. Όλες οι οικογένειες έπαιρναν μαζί τους τις πατροπαράδοτες φλαούνες, τα κόκκινα αυγά και άλλα φαγητά που με αγάπη συνέτρωγαν, και μετά διασκέδαζαν με διαφορά πατροπαράδοτα παιγνίδια, όπως ήταν τα τράππηδια, το μονοπάτι, τα σκατούλλικα, ο ζύζιρος και άλλα.

Το πανηγύρι της Σαιττιώτισσας

Το πανηγύρι αυτό γινόταν την Παρασκευή μετά τη Λαμπρά στο προαύλιο και στους γύρω αγρούς των ερειπίων της εκκλησίας της Παναγίας Ζωοδόχου Πηγής στον Σαΐττα. Αφού τελείωνε η λειτουργία, όλες οι οικογένειες του χωριού και άλλες από γειτονικά χωριά έκαναν την παραδοσιακή σούβλα πάνω σε ξύλινες σούβλες και ακολουθούσε γλέντι. Δυστηχώς και το πανηγύρι αυτό έπαυσε να γίνεται.